Geodezja jest dziedziną nieodłącznie powiązaną z kartografią i inżynierią budowlaną. To właśnie dzięki niej możliwe jest stworzenie precyzyjnego odwzorowania danego terenu na mapach oraz wyznaczenie pozycji i rozmiarów danego obiektu. Podstawową pracą z zakresu geodezji są pomiary sytuacyjno-wysokościowe.

Czym są pomiary sytuacyjno-wysokościowe?

Do pomiarów sytuacyjno-wysokościowych zaliczamy wszystkie metody, umożliwiające zebranie danych o położeniu szczegółów sytuacyjnych w przyjętym układzie współrzędnych. Należą one do grupy pomiarów bezpośrednich, czyli takich, które wykonywane są w badanej przestrzeni.

Rodzaje pomiarów

• Pomiar sytuacyjny – służy identyfikacji i określeniu położenia punktów załamań obrysów obiektów powierzchniowych, załamań osi obiektów liniowych oraz geometrycznych środków obiektów punktowych. Dzięki pomiarom tego typu możliwe jest wyznaczenie współrzędnych obiektów oraz ich położenia względem siebie w płaszczyźnie poziomej
• Pomiar wysokościowy – służy mierzeniu różnic wysokości między punktami obiektów, a tym samym wysokości obiektów względem przyjętego układu odniesienia.
• 

Pomiary sytuacyjne można wykonywać między innymi metodą biegunową oraz metodą domiarów prostokątnych. Pierwsza z nich wymaga wyznaczenia dwóch punktów – punktu nawiązania oraz punktu osnowy, z którego dokonywany jest pomiar. Znając ich położenie możemy wyznaczyć długość osi celowej (między punktem osnowy a punktem, na którym dokonywany jest pomiar), oraz wartość kątową między osią celową i a osią osnowy. Metoda domiarów prostokątnych zwana również metodą ortogonalną, polega na pomiarze wartości rzędnej (miary od mierzonego punktu do rzutu prostokątnego tego szczegółu na linię osnowy) oraz odciętej (odległości rzutu szczegółu na linię osnowy do punktu osnowy, z którego wykonywany jest pomiar). Pomiary wykonywane są przy pomocy między innymi tachimetrów, dalmierzy optycznych oraz – w przypadku metody ortogonalnej – węgielnicy.

Najpowszechniejszą metodą pomiarów wysokościowych jest niwelacja. Do jej przeprowadzenia wykorzystuje się najczęściej urządzenie zwane niwelatorem oraz łatę niwelacyjną. Wypoziomowany niwelator skierowany zostaje w kierunku łaty niwelacyjnej, czyli wysokiej tyczki z zaznaczonym graficznym podziałem, z którego odczytywany jest pomiar.

Wykonywanie profesjonalnych pomiarów sytuacyjno-wysokościowych zajmuje się firma Geomap.