Regulacji zarówno potoków, jak i rzek dokonuje się w celu ochrony terenów przed zalaniem. Działania regulacyjne polegają na stworzeniu regularnych i trwałych brzegów koryta oraz utrwaleniu dna. Te gruntowne zabiegi poprawiają hydrauliczne warunki przepływu wody, gdyż dzięki nim może ona przepływać szybciej, bez wyrządzania szkód.

Po co regulacja

Przeprowadzanie regulacji potoków i rzek konieczne jest do zwiększenia przepustowości koryta, a także do zmniejszenia szans na wylanie się wody. Ponadto, wpływa to na udostępnienie wód dla żeglugi.

–W procesie regulacji od samego początku przeprowadza się szereg działań, które na celu mają uregulowanie nurtu o względnie stałej prędkości. Dokonuje się tego, by rzeka lub potok nie zagrażały terenom do nich przylegającym – wyjaśnia ekspert reprezentujący firmę Park M.

Sposoby regulacji

Wyżej wspomniane działania wykonuje się przez ograniczenie terenów zalewowych wałami przeciwpowodziowymi, a wzdłuż koryta buduje się długie umocnienia z betonu, kamienia lub faszyny (zwane są brzegosłonami lub opaskami).

Kolejnym sposobem regulacji rzek i potoków jest budowa ostróg. Są to wąskie wały kamienne umocnione palami wbitymi w dno. Wały te budowane są w ten sposób, by wychodziły z nabrzeża w poprzek nurtu. Zadaniem ostróg jest przesuwanie nurtu rzeki ku jej środkowi i zabezpieczanie brzegu przed podmyciem w zakolu. Ich działanie można wzmocnić poprzez budowę tam, które równolegle łączą krańce obu ostróg. Z kolei w poprzek rzeki lub potoku można zbudować jazy i progi spiętrzające wodę  powyżej nich.

O czym pamiętać

Zabiegi mające na celu regulację rzek i potoków są bardzo istotne, dlatego podczas ich planowania warto znać kilka zasad, do których należy się stosować. Przede wszystkim, trasa regulacyjna cieku wodnego powinna być zaprojektowana w ten sposób, by była zbliżona do naturalnego, historycznego biegu. Konieczne jest też pozostawienie odpowiedniej ilości miejsca, która umożliwi swobodny rozwój dynamiki własnej cieku. Można to osiągnąć przez właściwe poszerzenie pasa brzegowego.

Co więcej, powinno się dążyć do odtworzenia naturalnej różnorodności morfologicznej rzeki bądź potoku lub do jej zachowania. W ramach tej zasady należy zachować lub wytworzyć zmienne szerokości i głębokości, spadki koryta, przepływy, zmienne prędkości, różne nachylenia i wysokości brzegów, a także zróżnicowane czynniki szorstkości dna i brzegów koryta. Nie bez znaczenia jest także zachowanie walorów krajobrazowych.